รางวัลสุรินทราชา

รางวัลสุรินทราชา เป็นรางวัลเกียรติคุณที่สมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทย มอบแก่นักแปลและล่ามผู้มีผลงานดีเด่นเผยแพร่เป็นเวลานาน และสร้างคุณูปการแก่วงวรรณกรรม สังคม และประเทศชาติ

รางวัลสุรินทราชา ตั้งขึ้นเป็นอนุสรณ์แด่พระยาสุรินทราชา หรือ “แม่วัน” ซึ่งเป็นผู้แรกที่แปลนวนิยายภาษาต่างประเทศเป็นภาษาไทย และเคยทำหน้าที่เป็นล่ามคนสำคัญในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระยาสุรินทราชาและ “รางวัลสุรินทราชา”

รางวัลสุรินทราชา เป็นรางวัลเกียรติคุณที่สมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทย มอบแก่นักแปลและล่ามผู้มีผลงานดีเด่นเผยแพร่เป็นเวลานาน และสร้างคุณูปการแก่วงวรรณกรรม สังคม และประเทศชาติ

รางวัลสุรินทราชา ตั้งขึ้นเป็นอนุสรณ์แด่พระยาสุรินทราชา หรือ “แม่วัน” ซึ่งเป็นผู้แรกที่แปลนวนิยายภาษาต่างประเทศเป็นภาษาไทย และเคยทำหน้าที่เป็นล่ามคนสำคัญในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระยาสุรินทราชาเกิดเมื่อวันที่ ๒๕ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๑๘ มีนามเดิมว่า นกยูง วิเศษกุล

ท่านจบการศึกษาจากโรงเรียนสอนภาษาอังกฤษ ซึ่งตั้งขึ้นที่พระราชวังนันทอุทยาน (คือโรงเรียนสุนันทาลัย ปัจจุบันคือที่ตั้ง มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา) เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๙ ได้มีโอกาสไปศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษ

เนื่องจากเป็นผู้มีความรู้ภาษาอังกฤษและมีปฏิภาณไหวพริบดี เมื่ออายุเพียง ๑๖ ปี จึงได้รับเลือกให้เป็นล่ามประจำพระองค์ สมเด็จพระเจ้าซาร์นิโคลัสแห่งรัสเซียเมื่อครั้งยังทรงเป็นมกุฎราชกุมาร คราวที่เสด็จฯ เยือนไทยเมื่อ พ.ศ.๒๔๓๓ และเป็นเหตุให้ผู้ใหญ่นำตัวถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมทั้งได้ตามเสด็จฯ ในโอกาสที่สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ เสด็จฯ ไปทรงศึกษาที่ประเทศอังกฤษ ท่านจึงมีโอกาสศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษในช่วงนี้ด้วย

พระยาสุรินทราชารับราชการมาตั้งแต่รัชกาลที่ ๕ ถึงรัชกาลที่ ๗ เคยดำรงตำแหน่งปลัดกรมสรรพากรนอก เลขานุการในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เกษตรมณฑลภูเก็ต เจ้ากรมเพาะปลูก อธิบดีกรมไปรษณีย์โทรเลข เลขาธิการหอพระสมุดวชิรญาณ องคมนตรี สมุหเทศาภิบาลมณฑลภูเก็ตและมณฑลนครศรีธรรมราช และอธิบดีกรมนคราทร จนถึงวันที่ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๗๕ จึงได้ลาออกจากราชการ เพื่อรับพระราชทานบำนาญ รวมเวลารับราชการนาน ๓๑ ปี

ท่านมีชื่อเสียงในวงการประพันธ์ เนื่องจากใช้นามปากกา “แม่วัน” แปลนวนิยายเรื่อง Vendetta ของ Marie Corelli เป็นภาษาไทยชื่อ "ความพยาบาท" ลงพิมพ์ในนิตยสาร ลักวิทยา ฉบับที่ ๒ พ.ศ.๒๔๔๔ นับเป็นนวนิยายแปลเรื่องแรกในเมืองไทย และโด่งดังแพร่หลายเรื่อยมาจนปัจจุบัน มีการรวมพิมพ์เป็นเล่มหลายครั้ง รวมทั้งเป็นจุดเริ่มต้นให้เกิดนวนิยายไทยเรื่องแรก คือ "ความไม่พยาบาท" ซึ่งหลวงวิลาศปริวัตร (“นายสำราญ” – “ครูเหลี่ยม”) เป็นผู้ประพันธ์ วรรณกรรมสองเรื่องนี้ ทำให้งานเขียนประเภทนวนิยายได้รับความนิยมอย่างกว้างขวางในสังคมไทย

พระยาสุรินทราชาถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ ๑๙ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๘๕ ที่บ้านวิเศษคาม ศาลาแดง กรุงเทพฯ สิริอายุได้ ๖๖ ปี

นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๑ พ.ศ. ๒๕๕๐

นักแปลดีเด่น

  1. นายกรุณา กุศลาสัย
  2. ศาสตราจารย์ ดร.จิตเกษม สีบุญเรือง
  3. นางชนิด สายประดิษฐ์
  4. นางบุญญรัตน์ บุญญาทิษฐาน
  5. ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
  6. นางปราศรัย รัชไชยบุญ
  7. นางผกาวดี อุตตโมทย์
  8. นางผุสดี นาวาวิจิต
  9. นายพิมล แจ่มจรัส
  10. นายมาร์แซล บารังส์
  11. ศาสตราจารย์ คุณหญิงแม้นมาส ชวลิต
  12. ศาสตราจารย์ ดร.ระวี ภาวิไล
  13. ศาสตราจารย์ ดร.สิทธา พินิจภูวดล
  14. ศาสตราจารย์ ดร.อำภา โอตระกูล
  15. นายอุทัย เทียมบุญเลิศ

ล่ามดีเด่น

นางจงจิต อรรถยุกติ

 

 
นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๕๐

นักแปลดีเด่น

  1. นางกัณหา แก้วไทย
  2. นายธนิต ธรรมสุคติ
  3. นางบุญเนื่อง เทพปรีชา
  4. นายปรีชา ช่อปทุมมา
  5. นายพิชัย วาศนาส่ง
  6. นางเพ็ญศรี เคียงศิริ
  7. นายไพบูลย์ สำราญภูติ
  8. รองศาสตราจารย์มาลิทัต พรหมทัตตเวที
  9. นางมนันยา ธนะภูมิ
  10. ศาสตราจารย์ ดร.มัทนี โมชดารา รัตนิน
  11. นายยูจิโร อิวากิ
  12. พลตำรวจตรี โรจนา นาเจริญ
  13. รองศาสตราจารย์ ดร. คุณหญิงวินิตา ดิถียนต์
  14. ผู้ช่วยศาสตราจารย์สดใส ขันติวรพงศ์
  15. นางสมจิตต์ สิทธิไชย
  16. นายสุชาติ สวัสดิ์ศรี
  17. นางสุดจิต ภิญโญยิ่ง
  18. นายอำนวย ภิรมย์อนุกูล

ล่ามดีเด่น

  1. ดร.ดวงทิพย์ สุรินทาธิป
  2. นายตะวันชาย ชุมสาย ณ อยุธยา
  3. นางอาภัสสรา จารุภา
  4. นายอำนาจ บุญศิริวิบูลย์

 

 
นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๓ พ.ศ. ๒๕๕๒

นักแปลดีเด่น

  1. รองศาสตราจารย์ ดร.ชัยวัฒน์ คุประตกุล
  2. นายดลสิทธิ์ บางคมบาง
  3. รองศาสตราจารย์ ดร.เตือนใจ ตันงามตรง
  4. นายนพดล เวชสวัสดิ์
  5. นายนพพร สุวรรณพานิช
  6. รองศาสตราจารย์นพมาส แววหงส์
  7. นางพรอนงค์ นิยมค้า โฮริคาวา
  8. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วชิรญา บัวศรี
  9. ศาสตราจารย์เกียรติคุณศรีสุรางค์ พูลทรัพย์
  10. นายอำนวยชัย ปฏิพัทธ์เผ่าพงศ์

ล่ามดีเด่น

  1. ดร.กุลพงศ์ ยูนิพันธุ์
  2. ดร.เสรี เจริญกิจมงคล

 

 
นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๔ พ.ศ. ๒๕๕๓

นักแปลดีเด่น

  1. รองศาสตราจารย์ ดร.ปราณี ศิริจันทพันธ์
  2. นายพจนา จันทรสันติ
  3. นางพิมพา จันทพิมพะ
  4. ศาสตราจารย์พิเศษเรืองอุไร กุศลาสัย
  5. รองศาสตราจารย์หอมหวล ชื่นจิตร
  6. หม่อมอัญชลี ยุคล ณ อยุธยา

ล่ามดีเด่น

  1. นายน้อย อินทรวัฒนา
  2. นางวรสุลีศรี ส่งเจริญ
  3. ดร.สืบศักดิ์ ศิริจรรยา

 

 
นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๕๔

นักแปลดีเด่น

  1. นางจิระนันท์ พิตรปรีชา
  2. นายทองแถม นาถจำนง
  3. นายปราโมทย์ ในจิต
  4. นางวิภาดา กิตติโกวิท
  5. ดร.สมเกียรติ อ่อนวิมล
  6. นายสุวิทย์ ขาวปลอด

ล่ามดีเด่น

  1. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ชเนฏฐวัลลภ ขุมทอง
  2. นายสุนทร สียางนอก
  3. Mr. Willey Chang

 

 
นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๖ พ.ศ. ๒๕๕๕

นักแปลดีเด่น

  1. ศาสตราจารย์ชิว ชูหลุน
  2. ภิกษุณีธัมมนันทา (รองศาสตราจารย์ ดร.ฉัตรสุมาลย์ กบิลสิงห์)
  3. ศาสตราจารย์เผย์ เสี่ยวรุ่ย
  4. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วีรวิทย์ เศรษฐวงศ์
  5. รองศาสตราจารย์ ดร.สีห์กุล กรรัตน์เสถียร
  6. นางสุภาวดี โกมารทัต
  7. รองศาสตราจารย์อาทร ฟุ้งธรรมสาร

ล่ามดีเด่น

รองศาสตราจารย์ศศี จันทร์ประพันธ์

 

 
นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๗ พ.ศ. ๒๕๕๖

นักแปลดีเด่น

  1. นางสาวงามพรรณ เวชชาชีวะ
  2. ศาสตราจารย์พิเศษจำนงค์ ทองประเสริฐ
  3. นางถ่ายเถา สุจริตกุล
  4. รองศาสตราจารย์ ดร.วัลยา วิวัฒน์ศร
  5. นายวิวัฒน์ ประชาเรืองวิทย์
  6. นางสาวสมบัติ ภูอภิรมย์
  7. นางสาวสังวรณ์ ไกรฤกษ์
  8. นางอรัญญา โรเซ็นเบิร์ก พรหมนอก

ล่ามดีเด่น

  1. นายโยชิโร ฮิดะกะ
  2. นางอุรุพรรณ เบญจรุราวงศ์

 

นักแปลดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๘ พ.ศ. ๒๕๕๗

นักแปลดีเด่น

  1. นางชณัณกร เพ็ชรวัฒนา
  2. รองศาสตราจารย์ชูศักดิ์ ทิพย์เกษร
  3. รองศาสตราจารย์ ดร.เดวิด สไมท์
  4. ดร.ถนอมวงศ์ สุกโชติรัตน์ ล้ำยอดมรรคผล
  5. ดร.ไพบูลย์ ปีตะเสน
  6. นายวรรณไว พัธโนทัย
  7. ดร.วิฑูรย์ สิมะโชคดี
  8. นายสุชาติ ภูมิบริรักษ์
  9. นางเสาวณีย์ (บินเทพ) นิวาศะบุตร
  10. นางโสภาพรรณ รัตนัย

 

 
นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๙ พ.ศ. ๒๕๕๘

นักแปลดีเด่น

  1. นายก้อง ฤทธิ์ดี
  2. นายไกรวรรณ สีดาฟอง
  3. รองศาสตราจารย์ทองสุก เกตุโรจน์
  4. นายบัญชา สุวรรณานนท์
  5. รองศาสตราจารย์ ดร.ปกรณ์ ลิมปนุสรณ์
  6. ศาสตราจารย์ ดร.พงษ์ศรี เลขะวัฒนะ
  7. นายมนัส สิริปราชญา
  8. รองศาสตราจารย์ ดร.สมจิต เอี่ยมศุภนิมิตร
  9. นายเสน่ห์ สังข์สุข
  10. ผู้ช่วยศาสตราจารย์วันเพ็ญ บงกชสถิตย์
  11. นางอภิภา ณ ป้อมเพ็ชร์

ล่ามดีเด่น

ดร. สิริวรรณ จุฬากรณ์

 

นักแปลดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๑๐ พ.ศ. ๒๕๕๙

นักแปลดีเด่น

  1. นายธานี พูนสุวรรณ
  2. นายบรรจง บินกาซัน
  3. นางสาวเปรมิกา สุจริตกุล
  4. นางรำพรรณ รักศรีอักษร
  5. นายเรืองชัย รักศรีอักษร
  6. นายโรบิน ฟิลิป มัวร์
  7. นายสวัสดิ์ อนันต์ปัญญากุล
  8. นางสาวิตรี สุวรรณสถิตย์
  9. ดร. สุมาลี บำรุงสุข
  10. นายสุเมธ เชาว์ชุติ
  11. ศาสตราจารย์ลู่ เผยจง
  12. ศาสตราจารย์หลวน เหวินหวา
  13. นายอดุลย์ รัตน์มั่นเกษม

 

 
นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๑๑ พ.ศ. ๒๕๖๐

นักแปลดีเด่น

  1. ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.กิ่งแก้ว อัตถากร
  2. นายกิติกร มีทรัพย์
  3. ศาสตราจารย์กิตติคุณถนอมนวล โอเจริญ
  4. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ถาวร สิกขโกศล
  5. นางนรีรัตน์ เลิศดำรงชัย
  6. นายบุญเลิศ เสนานนท์
  7. นายไพโรจน์ เกษแม่นกิจ
  8. นางวัชรี สายสิงห์ทอง
  9. รองศาสตราจารย์วิทยากร เชียงกูล
  10. รองศาสตราจารย์สดใส พันธุมโกมล
  11. ศาสตราจารย์ ดร.สถาพร ทิพยศักดิ์
  12. นางสุภาณี ปิยพสุนทรา
  13. นางอายุรี ชีวรุโณทัย
  14. ดร.อุทัย สินธุสาร

ล่ามดีเด่น

  1. นายบุญชู ตันติรัตนสุนทร
  2. รองศาสตราจารย์ ดร.ประพิณ มโนมัยวิบูลย์

 

 
นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๑๒ พ.ศ. ๒๕๖๑

นักแปลดีเด่น

  1. ศาสตราจารย์ ดร.กุสุมา รักษมณี
  2. คุณหญิงจำนงศรี หาญเจนลักษณ์
  3. นางนัยนา นาควัชระ
  4. นายบุญส่ง ชเลธร
  5. รศ.ประยูร ทรงศิลป์
  6. อ.พิศาล บุญผูก
  7. นายวิมล กุณราชา
  8. นายสันติสุข โสภณศิริ

 

 
นักแปลดีเด่นและล่ามดีเด่น รางวัลสุรินทราชา ครั้งที่ ๑๓ พ.ศ. ๒๕๖๒

นักแปลดีเด่น

  1. นางกานดา วรดิลก (นารียา)
  2. ดร.คริส เบเคอร์ และ ศ.กิตติคุณ ดร.ผาสุก พงษ์ไพจิตร
  3. นายชะเอม แก้วคล้าย
  4. นายชาญ ธนประกอบ
  5. ผศ.พรรณศักดิ์ สุขี
  6. นายประสิทธิ์ ตั้งมหาสถิตกุล
  7. นางปิยะภา ริ้วพิทักษ์ (ปิยะภา)
  8. นางวรวดี โมนาฮาน (วรวดี วงศ์สง่า)
  9. ศ.ดร.สมภาร พรมทา
  10. นายอนิรุธ ณ สงขลา
  11. นายอนุรักษ์ กิจไพบูลทวี

นักแปลและล่ามดีเด่น

นายบัณฑิต ประดิษฐานุวงษ์