คำประสมคมภาษา (๑)

นิยามคำประสม คำที่เกิดจากการนำคำมูลตั้งแต่ ๒ คำขึ้นไปมาประสมกันแล้วได้คำใหม่ มี ๓ ประเภท เหลือเค้าเดิม คลังสินค้า, ตาแข็ง เดาความหมายยาก ปล่อยไก่, เต็มรัก เป็นสำนวน ไก่อ่อน, นกรู้ คำประสมสารพัดหน้า ยกมาเฉพาะคำประสม/สำนวนที่คำว่า “หน้า” อยู่ข้างหลังครับ ตีหน้าตาย ทำหน้าเฉยเหมือนไม่มีความรู้สึกหรือไม่รู้เรื่อง เป็นคำประสมสารพัดหน้าที่มีมากที่สุดในคลังศัพท์ ได้แก่ deadpan His features are still, hard as stone. I kept my expression as blank as I could. I kept my face carefully neutral poker-faced straighten his face ขายหน้า/เสียหน้า แม้จะแปลเหมือนกัน แต่ในเรื่องย้อนยุคเกิน ๒๐๐ […]
  • Posted by Patima Rachatawarn
  • On February 14, 2019
  • 0 Comments
  • 0 likes
    • Read More

คลังความรู้จากครูหนอนฯ ๗

ดูเหมือนง่าย (๒)Henry was standing in the middle of the room, in the middle of the human storm that was his family, holding the baby protectively to his chest. ประโยคนี้มีคำยากอยู่คำเดียวคือ human storm ซึ่งหมายถึงคนจำนวนมากที่เคลื่อนไหวดูวุ่นวาย ส่วนความไม่ง่ายอยู่ที่ความแตกต่างของรูปประโยค เนื่องด้วยภาษาไทยไม่นิยมใช้เครื่องหมายวรรคตอน จึงต้องเอาท่อนที่ ๒ มาขึ้นต้นประโยค ถึงจะอ่านรื่นท่ามกลางคนในครอบครัวพลุกพล่าน เฮนรี่ยืนอยู่กลางห้อง อุ้มทารกอย่างทะนุถนอมไว้แนบอก Tom’s whole body jerked with shock. He swung to face James, and stared. สองประโยคนี้ต้องแปลรวบเหลือประโยคเดียว ไม่ควรแปลโดยแกะไปทีละคำ […]

คลังความรู้จากครูหนอนฯ ๖

การแปลอารมณ์กลัว/ตื่นเต้น เป็นการแปลยากที่ยากกว่าครั้งก่อนๆ จึงยกตัวอย่างมาให้ดูสองตัวอย่างพร้อมคำอธิบายhave/get butterflies (in your stomach)ตัวอย่างนี้ดูออกง่ายว่าเป็นสำนวน เพราะผีเสื้อย่อมไม่มีทางเข้าไปอยู่ในท้องคนเป็นๆ ได้ จากนั้นเปิดดิคดูความหมายto feel very nervous before doing somethingแล้วแปลให้เข้ากับบริบท ผมเคยแก้สำนวนนี้สองหน ซึ่งสถานการณ์เหมือนกันคือ พระเอกเข้าใกล้นางเอกจนจมูกแทบจะชนกัน แต่นางเอกนิสัยต่างกัน เลยแก้ว่าใจเต้นตึ้กตั้ก, ใจหวิวๆ fear was tearing her apartวลีนี้พบหลายครั้ง ซึ่งนักแปลดูไม่ออกสักคนว่าเป็นสำนวน ถึงแปลคล้าย ๆ กันว่า ความกลัวฉีกเธอเป็นเสี่ยงๆ /ชิ้นๆความหมายในดิคว่าto make someone feel extremely unhappy or upsetแล้วแปลให้เข้ากับบริบท โดยใช้สำนวนไทยที่เรามีอยู่แล้ว เช่นเธอขวัญหนีดีฝ่อ, อกสั่นขวัญแขวน, กลัวจับขั้วหัวใจ ต่อไปเป็นตัวอย่างอีกแปดวลี/ประโยค เพื่อให้ครบสิบเหมือนทุกครั้งครับalmost afraid to moveแทบไม่กล้าขยับตัว be filled with a wild excitementตื่นเต้นระทึกขวัญ […]

คลังความรู้จากครูหนอนฯ ๕

วลี​/ประโยค​ใน​นิ​ยา​ยจีน​ที่​ได้​อิทธิพล​ภาษา​อังกฤษ​   ลอก​มา​ให้​ดู​สิบ​ตัวอย่าง​เช่น​เคย​ครับ​   ข้าสามารถจอดรถใกล้ๆ คุณหนูเดินตัดผ่านตรอก ไม่เกินหนึ่งเค่อก็สามารถไปถึง 老朽可以在附近停车，娘子徒步穿过坊间，不出一刻便能到了 ข้าจะจอดรถให้ใกล้ๆ คุณหนูเดินตัดผ่านตรอก ไม่เกินหนึ่งเค่อก็ไปถึง   เขากล่าวอย่างเป็นธรรมชาติและหนักแน่น 这一番话说的自然又笃定 เขากล่าวเรียบๆ และหนักแน่น said naturally   เขาเอื้อมมือไปเลิกมู่ลี่โดยไม่คิด 他想也不想的伸手挑开竹 เขาเอื้อมมือไปเลิกมู่ลี่ทันที without thinking   ควบคุมอารมณ์ของตัวเองไว้ 稳住自己的情绪 ระงับอารมณ์ control yourself   ใครจะรู้​ (ลืม​ลอก​ภาษา​จีน​ครับ)​ นึกไม่ถึง, เหลือเชื่อ, ไม่แน่ว่า/ไม่มีทางรู้ว่า… who knows?   จากลักษณะต้องต้องโดนพิษก่อนตายอย่างไม่ต้องสงสัย 且症状是生前中毒无疑 จากลักษณะต้องโดนพิษก่อนตายแน่ no doubt/without doubt   ถามด้วยรอยยิ้ม(นี่ก็ลืม​ภาษา​จีน)​  ถามยิ้มๆ said with a smile   นึกย้อนกลับไป (ลืมอีกแล้ว)​ […]

คลังความรู้จากครูหนอนฯ ๔

  พูด เป็นกริยาที่น่าจะใช้บ่อยที่สุดในวรรณกรรมแต่ละเล่ม แต่การจะแปลคำว่า พูด ให้หลากหลาย และฟังเป็นภาษาไทยที่สละสลวยนั้นยากทีเดียว บางคราวก็ต้องเสียเวลาคิดไปเป็นวัน ๆ  ครูหนอนฯ จึงรวบรวมตัวอย่างการแปลคำ “พูด” ที่จัดว่าเด็ดมาให้ท่านสมาชิกฯ ได้ดาวน์โหลดไปใช้กันแล้วค่ะ   ตัวอย่าง said a small voice เสียงพูดเบา ๆ said again ย้ำ said aggressively พูดขึงขัง said brutally พูดโผงผาง said carelessly ทักอย่างไม่ใส่ใจ said coldly พูดเสียงเย็นชา said curtly พูดห้วน ๆ said darkly กระชากเสียง said drily/dryly พูดหน้าตาย said firmly พูด/ย้ำหนักแน่น said flatly พูดเฉียบขาด, พูดเสียงเรียบ said […]
  • Posted by Patima Rachatawarn
  • On December 17, 2018
  • 0 Comments
  • 0 likes
    • Read More

คลังความรู้จากครูหนอนฯ ๓

เต็มไปด้วย เต็มไปหมด คำว่า เต็มไปด้วย เป็นคำที่ไม่ควรใช้ โดยเฉพาะการบรรยายความรู้สึก เพราะเห็นภาพไม่ชัด เช่น ใบหน้าเต็มไปด้วยความชื่นมื่น ใบหน้าเต็มไปด้วยความประหลาดใจ ใบหน้าเต็มไปด้วยความตื่นเต้น สามวลีนี้ ควรใช้คำว่า เห็นชัด แทน เต็มไปด้วย แล้วเปลี่ยน ใบหน้า เป็น สีหน้า เรียงใหม่ให้ดูเป็นตัวอย่างหนึ่งวลี สีหน้าตื่นเต้นเห็นชัด ในสายตาเต็มไปด้วยความวิงวอน วลีนี้ก็ใช้คำว่า เห็นชัด ได้เช่นกัน แววตาวิงวอนเห็นชัด บางวลีอาจใช้การซ้อนคำ เช่น ใบหน้าเต็มไปด้วยความฉงน – สีหน้าฉงนฉงาย ใบหน้าเต็มไปด้วยความดีใจ – สีหน้าดีอกดีใจ แม้ในใจจะเต็มไปด้วยความสงสัย – แม้จะสงสัยใคร่รู้ แม้ในใจจะเต็มไปด้วยความโกรธ – แม้จะโกรธเกรี้ยว เต็มไปด้วยความโกรธแค้น – โกรธเป็นฟืนเป็นไฟ เต็มไปด้วยความเกลียดชัง – จงเกลียดจงชัง เต็มไปด้วยความกังวล – กลัดกลุ้มกังวลใจ ตบท้ายอีกหนึ่งวลี ใบหน้าเต็มไปด้วยความหวาดกลัว วลีนี้แก้เยอะหน่อย เพื่อให้เห็นภาพชัด สีหน้าตื่นตระหนก […]
  • Posted by Patima Rachatawarn
  • On November 16, 2018
  • 0 Comments
  • 0 likes
    • Read More

ถ้อยคำสำนวนสารพัดใจ

“ใจ” เป็นอวัยวะที่ใช้บ่อยมากในภาษาไทย ดังคำพระท่านว่า คนเรานั้น “ใจเป็นใหญ่ ใจเป็นประธาน” แต่บางครั้งนักแปลจะใช้ให้เหมาะใจก็ยังงุนงง เปิดพจนานุกรม บางคำก็แปลไม่โดนใจ ครูหนอนฯ จึงรวบรวม และแปลเพิ่มให้ท่านสมาชิกฯ ได้ดาวน์โหลดไปใช้งานดังตัวอย่างนี้   กล่อมใจ ๑) ทำให้ใจสงบ ๒) ทำให้ใฝ่ทางดี   ข่มใจ สะกดอารมณ์ไม่ให้แสดงออกทางสีหน้าท่าที   ชนะใจ ทำให้อีกฝ่ายเชื่อฟังหรือภักดี   ด้วยใจ, ด้วยใจรัก ทำโดยไม่หวังผลตอบแทน, เต็มใจทำ   ดังใจ, ดั่งใจ ได้อย่างที่หวังไว้, เป็นไปอย่างที่หวังไว้   ทางใจ ๑) ทำเพื่อความสุขของตนโดยไม่หวังผลตอบแทน ๒) ความรู้สึกนึกคิด   ทายใจ คาดเดาความในใจผู้อื่น   ที่ใจ ๑) ความเต็มใจทำ (บังคับกันไม่ได้) มักใช้ว่า เรื่องนี้อยู่ที่ใจ ๒) ใช้ได้ดังใจ เช่น กระบี่อยู่ที่ใจ […]

การแปล “Try”

try to do something นี่เป็นรูปวลีที่คนอเมริกันติดงอมแงม เรียกได้ว่านึกอะไรไม่ออกก็ try to…try to เข้าว่า ตั้งแต่เป็นบรรณาธิการงานอเมริกันมาราว ๕๐ เล่ม เจอวลีนี้มาทุกเล่ม แต่ละเล่มมีเป็นร้อย หากเราแปลว่าพยายามทุกครั้ง ผู้อ่านจะนึกภาพไม่ออกและรำคาญ อีกอย่าง คำว่าพยายามในภาษาไทยยังแฝงนัยไม่ดี เช่น พยายามข่มขืน พยายามฆ่า ที่สำคัญกว่านั้น การพยายามทำมักไม่สำเร็จ จนมีคำล้อกันว่า ความพยายามอยู่ที่ไหน ความพยายามก็ยังอยู่ที่นั่น try to see/understand ขบคิด, ใคร่ครวญ, ตรึกตรอง ฯลฯ (วลีนี้พบบ่อยที่สุดในหัวข้อนี้ ฯลฯ จึงหมายถึงอาจแปลโดยใช้คำอื่นที่พ้องความกับสามคำข้างต้น) try to control her voice แข็งใจไม่ให้เสียงสั่น try to convince herself to stay strong ปลุกใจตัวเองให้เข้มแข็ง try to keep her […]
สมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทยไม่ให้การรับรองหรืออนุญาตให้บุคคลหรือหน่วยงานใดใช้เครื่องหมายสมาคมเพื่อการประชาสัมพันธ์หรือเพื่อประโยชน์ทางการค้า ไม่ว่าในกรณีใดๆ การกระทำดังกล่าว เป็นการกระทำโดยไม่ได้รับอนุญาต และไม่มีผลรับรองหรือแสดงความเกี่ยวข้องใดๆ ทั้งสิ้น